Tám loại thức ăn chịu trách nhiệm cho phần lớn các phản ứng dị ứng:
- Sữa bò
- Trứng
- Cá
- Đậu phộng
- Động vật có vỏ
- Đậu nành
- Hạt cây
- Lúa mì
Nhiều người nghĩ rằng họ bị dị ứng với một loại thức ăn, tuy nhiên thực tế có thể do họ không dung nạp với loại thức ăn đó. Một số triệu chứng không dung nạp thức ăn và dị ứng thức ăn có thể tương tự nhau, nhưng sự khác biệt giữa hai nhóm là rất quan trọng. Nếu dị ứng với một loại thức ăn, dị nguyên này sẽ gây nên một phản ứng của hệ miễn dịch. Các phản ứng dị ứng thức ăn có thể đe dọa tính mạng, do đó, những người có dị ứng phải rất cẩn thận để tránh những thức ăn gây dị ứng cho họ.
Bị dị ứng với một loại thức ăn cũng có thể dẫn đến bị dị ứng với một loại protein tương tự được tìm thấy trong một cái gì đó khác. Ví dụ, nếu dị ứng với cỏ phấn hương (ragweed), cũng có thể sẽ có các phản ứng với chuối hay dưa hấu. Điều này được gọi là phản ứng chéo. Phản ứng chéo xảy ra khi hệ miễn dịch cho rằng một protein có liên quan chặt chẽ với một protein khác. Khi có liên quan đến thức ăn, đây gọi là hội chứng dị ứng miệng (Oral Allergy syndrome – OAS).
Dị ứng thức ăn có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn như nhau. Trong khi nhiều trẻ em khi lớn lên có thể hết bị dị ứng thức ăn, ngược lại người lớn có thể phát triển dị ứng với một số loại thức ăn cụ thể.
Hội chứng đường ruột liên quan đến protein thức ăn (FPIES), đôi khi được gọi là dị ứng thức ăn bị hoãn, là một tình trạng nghiêm trọng gây nôn mửa và tiêu chảy. Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể tiến triển đến mất nước và sốc do huyết áp thấp và lưu thông máu kém.
Giống như dị ứng thức ăn khác, phản ứng dị ứng FPIEs kích hoạt do nuốt phải một dị nguyên thức ăn. Mặc dù bất kỳ thức ăn nào cũng có thể kích hoạt phản ứng này, thủ phạm phổ biến nhất bao gồm sữa, đậu nành và ngũ cốc. FPIES thường phát triển trong giai đoạn trẻ nhỏ, khi đứa trẻ bắt đầu tiếp xúc với thức ăn rắn hoặc sữa bột.
Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan (EOE) là một tình trạng dị ứng gây viêm thực quản. Thực quản là ống nối đưa đồ ăn từ miệng xuống dạ dày. Hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng nguyên nhân hàng đầu của EOE là dị ứng hoặc nhạy cảm với protein đặc biệt được tìm thấy trong các loại thức ăn. Nhiều người bị EOE có tiền sử gia đình mắc bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi, viêm da hoặc dị ứng thức ăn.
Triệu chứng & Chẩn đoán
Các phản ứng dị ứng với thức ăn thường xảy ra trong vòng vài phút sau khi ăn, đôi khi có thể xuất hiện một vài giờ sau đó. Các triệu chứng của dị ứng thức ăn bao gồm:
- Phát ban hoặc đỏ, ngứa da
- Nghẹt mũi, ngứa mũi, hắt hơi hoặc ngứa mắt, chảy nước mắt
- Nôn mửa, đau bụng hoặc tiêu chảy
- Phù mạch hoặc sưng
Trong một số trường hợp, dị ứng thức ăn có thể gây ra một phản ứng nghiêm trọng được gọi là sốc phản vệ. Các dấu hiệu của phản ứng này bao gồm:
- Khàn tiếng, cổ họng căng hay một khối sưng trong cổ họng
- Thở khò khè, tức ngực hoặc khó thở
- Ngứa ran ở bàn tay, bàn chân, môi hoặc da đầu
Nếu bạn gặp bất kỳ những triệu chứng này, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
Chẩn đoán đúng bệnh dị ứng thức ăn là vô cùng quan trọng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiều nghi ngờ dị ứng thức ăn nhưng thực sự gây ra bởi các bệnh lý khác như kém dung nạp thức ăn. Xét nghiệm da và xét nghiệm máu thường được yêu cầu. Một test kích thích thức ăn (Food chalenge test) dưới sự giám sát của chuyên gia về Dị Ứng và Miễn Dịch cũng có thể cần thiết để xác nhận tình trạng dị ứng.
